Historisch Berlijn

Wat heb ik uitgekeken naar vandaag. Er stond een lange duurloop van 20 kilometer op het programma en hoe kun je die kilometers beter vullen dan met historische hoogtepunten (dieptepunten?) van Berlijn? Ok, een beetje toeristisch hier en daar, maar daarom nog niet minder mooi en indrukwekkend.

[heading size=4 style=underline]Urbanspree[/heading]De weersvoorspellingen waren niet echt geschikt voor een lange duurloop, daarom vertrokken we op tijd van huis. Het zou vandaag 28 graden worden… Ik lopend en vriendlief op de fiets van Hello World Berlin. Vanuit ons appartement aan de Karl Marx Allee liep ik eerst zuidwaarts richting Urbanspree. Dat is op een steenworpafstand en een walhalla van loungetentjes, culture uitspattingen, veel graffiti en oude (vervallen) gebouwen. Dit is zo’n bijzondere rauwe locatie en nog eens om de hoek ook! Met wat rek- en strekoefeningen had ik mooi de tijd om even om me heen te kijken. Hier komen we nog eens terug zonder fixie, want door al het glas was het voor vriendlief onmogelijk hier te fietsen.

[heading size=4 style=underline]East Side Gallery[/heading]Via de Oberbaumbrücke liep ik over de Mühlenstraβe langs de Spree, waar nog een kilometer (deels verplaatste) Berlijnse muur staat: de East Side Gallery. Tot 1989 scheidde de muur Oost en West Berlijn, tegenwoordig is dit deel een openluchtmuseum met een totaal andere sfeer dan tijdens de Koude Oorlog. De restanten van de muur zijn aan de oostzijde door kunstenaars onder handen genomen en dit levert een kleurrijk stukje Berlijn op. Gelukkig hadden we eerder al de tijd genomen om de kunstwerken te bekijken, want anders had ik hier niet hardlopend aan voorbij kunnen gaan.

Hardlopen hier is al een kunst op zich door de hele hordes toeristen die zich ophopen over de hele breedte van de stoep… Toch heb ik een dubbel gevoel bij dit stuk muur. Het is nu een kleurrijke bedoeling, maar is het niet mosterd na de maaltijd…? Deze muur heeft meer ellende voortgebracht dan een paar vrolijk gekleurde schilderingen kunnen verbloemen. Berlijnblogger Vincent Kompier schreef hier een pakkend blog over.

[heading size=4 style=underline]Fernsehturm[/heading]Je kan er niet om heen. Waar je ook in Berlijn bent, de Fernsehturm torent overal boven uit. Vanaf de East Side Gallery hoefden we dan ook alleen maar de lucht in de gaten te houden. Via zigzagweggetjes (waar ik midden op de weg kon lopen, zo rustig was het) kwamen we bij de Fernsehturm uit. Deze plek leent zich zo goed voor het maken van foto’s! Maar er lagen nog heel veel kilometertjes op me te wachten.

[heading size=4 style=underline]Museuminsel en Unter der Linden[/heading]Via het plein voor de Fernsehturm liep ik richting het Museuminsel. De machtige en statige gebouwen uit begin 19e eeuw in verschillende bouwstijlen boezemen ontzag in. Het jammere is dat je vanaf hier een bouwput inloopt. Veel restauraties vinden momenteel plaats.

Ik loop Unter der Linden op, de laan met een eeuwenoude historie. Op dit moment is er niet veel van te zien, evenals de sfeer die hier totaal ontbreekt. Er wordt namelijk gewerkt aan de metrolijn en het middengedeelte van de straat is een grote bouwput, gebouwen staan in de steigers. Het is hier ongelooflijk druk en ik lijk een abonnement op rode stoplichten te hebben. Vriendlief staat met de fiets in de file en we treffen elkaar weer een stukje verder op op Unter der Linden, waar geen werkzaamheden zijn. De Brandenurger Tor is al in zicht.

[heading size=4 style=underline]Brandenburger Tor[/heading]Toeristentrekker nummer 1! De Brandenburger Tor. We stoppen hier even voor wat foto’s, drinken en verwonderen ons over wat hier zoal rondloopt/fietst/rolstoelt. De Mario-brothers, de Berlinerbär, Amerikaanse, Russische en Oost-Duitse soldaten gaan met toeristen op de foto. Uiteraard tegen betaling… Ik heb er nu ongeveer 9 kilometer op zitten en het is warm. WARM! Tijd om verkoeling op te zoeken.

[heading size=4 style=underline]Siegessäule[/heading]
De route gaat verder, weg van de massa’s toeristen. In de schaduw van de bomen loop ik over de Straβe des 17. Juni richting de Siegessäule. Overigens is dit niet de originele locatie van de Siegessäule, de erezuil ter nagedachtenis aan de overwinningen van de Pruisen op de Denen, Oostenrijkers en Fransen. De nazi’s hebben de zuil in 1938-1939 verplaatst van het plein voor de Reichstag naar Tiergarten, omdat deze locatie volgens hen beter bij Welthauptstadt Germania zou passen. De droom van Hitler als nazi-Duitsland de oorlog gewonnen zou hebben…

[heading size=4 style=underline]Tiergarten[/heading]Ook in Tiergarten is het heerlijk rustig. De brede lanen worden overschaduwd door bomen, die na de Tweede Wereldorlog opnieuw zijn geplant. Het is hier heerlijk lopen over de verharde en onverharde paden. Ik ben niet de enige loper die de verkoeling van de bomen op zoekt. Struikel je op Unter der Linden bijna letterlijk over de toeristen, hier over de hardlopers! Ik vind het bijna jammer dat we Tiergarten verlaten! Maar ik ben over de helft en koffie wacht op me.

[heading size=4 style=underline]Holocaust Mahnmal en bunker van Hitler[/heading]Via de uitgang aan de zuidoostkant van Tiergarten kom ik langs het Holocaust Mahnmal. Het monument ter nagedachtenis aan de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. De golvende beweging van de blokken impliceert de desoriëntatie en isolement die de Joden hebben moeten doorstaan. Onder de betonblokken, die met gelijke tussenruimten zijn geplaatst en variëren in hoogte, is het Holocaust Museum gevestigd. Een paar jaar geleden zijn we hier geweest en dit heeft een diepe indruk op me achter gelaten. Dat gevoel komt weer even terug en wordt versterkt als ik een straat verder het informatiebord passeer van de locatie waar de bunker van Hitler gesitueerd was. Hier eindigde zijn droom van Welthaupstadt Germania: hij pleegde zelfmoord toen nazi-Duitsland de oorlog begon te verliezen. Eén man, miljoenen doden…

[heading size=4 style=underline]Checkpoint Charlie[/heading]Een van de bekendste overblijfselen uit de tijd van de Koude Oorlog is Checkpoint Charlie, symbool voor zowel scheiding als vrijheid. Deze grenspost aan de Friederichstraβe vormde een controlepunt tussen de Amerikaanse en Russische sector. Tegenwoordig kun je je paspoort laten stempelen alsof je de grens over gaat… Ook hier lijkt het of men met de amusementswaarde het pijnlijke verleden probeert weg te drukken. Ik vraag me af of menig toerist wel in de gaten heeft wat zich hier heeft afgespeeld. Een toeristisch kiekje was het gevolg.

[heading size=4 style=underline]Westberlin[/heading]
Tijd voor koffie! We gingen een cappuccino drinken bij Westberlin, een koffietentje net 100m na de kruising Friederichstraβe en Kochstraβe. Even bijkomen. De teller stond op bijna 15 kilometer en een fles van 1,5 liter water was er al doorheen. De temperatuurmeter van het naastgelegen currywurstrestaurant gaf 29 graden aan. Plus ik kreeg een beetje trek. De cappuccino deed wonderen, want de laatste etappe had ik het gas er goed op!

[heading size=4 style=underline]Oranienstraβe[/heading]Via de Kochstraβe liep ik de Oranienstraβe op. Een kilometerslange weg.  Het eerste deel heeft nog een mooi gescheiden fietspad (en een drankwinkel voor een nieuwe fles water), maar na metrostation Moritzplatz rijden fietsers op de hoofdrijbaan en probeerde ik via de stoep door de vele wandelaars te zigzaggen. Stoep op, stoep af, om een geparkeerde vrachtauto, steigerpalen ontwijken, kinderwagens ontwijken… Ondertussen fietste vriendlief vrolijk door. Bij de stoplichten kon ik weer bijkomen en ik had mazzel dat die op rood stond en ik even bij kon komen. Huppa, op groen, weer vol gas alles en iedereen ontwijken.

[heading size=4 style=underline]Oberbaumbrücke[/heading]De brug over de Spree kwam in zicht. De Oberbaumbrücke, het symbool van de verbinding tussen Kreuzberg en Friederichshain, is na de val van de muur gerenoveerd en is nu een belangrijke verkeersader tussen de beide wijken.

En met het passeren van de brug waren we weer bijna bij het appartement. Nog even een stukje Karl Marx Allee en de klok stopte op 20,5 kilometer. Tel daar de foto-heen-en-weer-ren-momentjes bij op en ik heb vandaag een halve marathon gelopen, waarvan de laatste kilometers in een toch best wel pittig tempo!

[heading size=4 style=underline]Das Gefühl[/heading]Dit was 1 van de meest bijzondere duurlopen die ik ooit heb gelopen. De route voerde me door de oude en nieuwe geschiedenis van (voornamelijk Oost-)Berlijn. Liet me oog in oog staan met de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog en de daaruit voortvloeiende Koude Oorlog. De onderdrukking van de Berlijnse bevolking, de scheiding en vervolgens de vereniging van Oost en West, de wederopbouw. Pro’s en contra’s. Doorgeslagen hier en daar?
In dit blog belicht ik vooral de bezienswaardigheden, waar iedereen wel mee bekend is of een beeld bij heeft. Maar juist de momenten hiertussen, als je echt door de straten van Berlijn loopt, buiten de geijkte paden, je weg zoekende, of juist een bekende weg belopen. Verder kijken dan de standaard toerist, enigszins bekend met de geschiedenis van een stad als Berlijn en daardoor meer oog voor detail. Dit soort momenten laten me realiseren dat ik na die keren dat ik in Berlijn ben geweest absoluut nog niet ben uitgekeken. Iedere keer ontdek ik weer nieuwe dingen, krijg ik nieuwe inzichten. Ik geloof dat Berlijn een beetje in mijn hart zit…